Osteoporose

Wat is osteoporose?

Poreus bot, dat is wat osteoporose letterlijk betekent. Osteoporose is het brozer worden van je botten. De kwaliteit van de botstructuur gaat achteruit door snelle botafbraak en vertraagde opbouw van het bot. Osteoporose is niet hetzelfde als artrose.

Oud en nieuw bot

Het menselijk lichaam maakt continue nieuw bot aan en breekt voortdurend bot af. Over het algemeen maken we tot ons 35e levensjaar meer bot aan dat we afbreken. Er is dan sprake van hogere op- dan afbouw.

Wanneer we ouder worden maken we minder nieuw bot aan en breken we relatief meer bot af. Dit is een normaal verouderingsproces. In het geval van Osteoporose is er echter sprake van een proces van sterkere afbraak dan opbouw van het bot.

Ostreoporose oorzaken

Iedereen heeft te maken met botontkalking. Bij het ouder worden gaat de opbouw van bot geleidelijk achterlopen bij de afbraak van bot. Zo worden onze botten in de loop van het leven minder stevig. Leeftijd is van grote invloed op de mate van botontkalking.

Is osteoporose erfelijk?

Niet iedereen met botontkalking heeft echter osteoporose. De groep met een DEXA-scan T-score van -2,5 of lager, wordt gediagnostiseerd met osteoporose. Wat precies de oorzaak is van de hoge mate van botontkalking is niet geheel duidelijk. De vraag of osteoporose erfelijk is wordt veel gesteld. Het antwoord op deze vraag wordt vaak met een “ja” beantwoord, maar harde wetenschappelijke bewijzen zijn er niet.

Factoren die de kans op osteoporose vergroten

Naast leeftijd bestaan een aantal andere factoren die de kans op het krijgen van botontkalking vergroten:

• Vrouwen maken tijdens en na de overgang minder vrouwelijk hormoon aan. Dit hormoon remt de afbraak van bot,
• Te weinig lichaamsbeweging; beweging bevordert de aanmaak van botweefsel,
• Een calciumtekort heeft een negatief effect op de aanmaak van bot omdat calcium het hoofdbestanddeel is van botten,
• Vitamine D tekort vermindert de opname van calcium uit het bloed,
• Roken of overmatig alcoholgebruik,
• Geneesmiddelen: van corticosteroïden (sterke ontstekingsremmers zoals Prednison) en schildklierhormoon, is bekend dat ze een negatief effect hebben op de balans tussen botaanmaak en botafbraak,
• Aandoeningen van maag, darm en schildklier. Deze aandoeningen vergroten de kans op botontkalking. Daarnaast kan een eetstoornis op jonge leeftijd in het latere leven voor botontkalking zorgen omdat de botten ondervoed zijn geweest.

Osteoporose symptomen

Over het algemeen kan je zeggen dat als gevolg van de osteoporose er twee dingen kunnen ontstaan: een inzakkingsfractuur of slijtage van een wervelkolomgewricht.
De inzakkingsfractuur en de slijtage zijn de directe veroorzakers van de pijn in de rug. De botontkalking zelf is eigenlijk nooit verantwoordelijk voor de pijn.
De inzakkingsfracturen ontstaan meestal als gevolg van een val op je billen of als gevolg van te zwaar tillen. De pijn manifesteert zich dan in 90% van de gevallen ter hoogte van de overgang van de starre ribwervels naar de mobiele lage rugwervels. De inzakkingsfractuur komt namelijk vooral voor op niveau Th12 – L1.
De pijn bij een fractuur is meestal stekend van aard.
Tot slot komt osteoporose vaker voor bij vrouwen als bij mannen en zie je het ook eerder optreden bij mensen die langdurig prednison hebben gebruikt.

Osteoporose diagnose

Er zijn verschillende manieren waarop de diagnose osteoporose kan worden gesteld. Een röntgenfoto of DEXA-scan worden onder andere gebruikt om osteoporose te diagnosticeren.

Röntgenfoto voor de diagnose osteoporose

Op een röntgenfoto kan een wervelfractuur n.a.v. bijvoorbeeld een val in beeld gebracht worden. Ook kan op deze foto te zien zijn dat één of meerdere wervels zijn ingezakt. Dit duidt op osteoporose.

DEXA scan

De botdichtheid kan worden gemeten met een DEXA-scan. Deze scan kan worden uitgevoerd wanneer er sprake is van een ander type botbreuk dan een wervelfractuur en er redenen zijn om te testen op osteoporose.

Met behulp van een DEXA-apparaat (vergelijkbaar met een röntgenapparaat) wordt de botdichtheid van een aantal wervels en de heup gemeten. De botdichtheid wordt uitgedrukt in een z.g.n. T-score.