Nekhernia

Wat is een Nekhernia?

Een nekhernia is een ‘scheur’ in een tussenwervelschijf (discus) van de halswervelkolom. Door de scheur puilt de zachte kern (nucleus pulposus) naar buiten en kan zij druk uitoefenen op één of meer zenuwwortels of, bij een grote uitstulping, op het ruggenmerg. Daardoor ontstaan pijn- en uitvalsverschijnselen in armen, schouders of, bij ernstige beknelling, zelfs in romp of benen.

Nekhernia Nekhernia

Nekhernia symptomen

Wat zijn symptomen van een nekhernia? Typische klachten bij een nekhernia zijn:

  • Een schietende of brandende pijn in één arm, soms tot in de hand of vingers.
  • Tintelingen, een doof of ‘slapend’ gevoel in arm of hand. Krachtsverlies kan ook voorkomen, zoals moeite met een pot opendraaien.
  • Nekpijn vaak in combinatie met verminderde draai beweeglijkheid van het hoofd.
  • De klachten kunnen verergeren bij hoesten, niezen of persen.

In zeldzame gevallen zijn er ernstigere verschijnselen zoals loopstoornissen, gevoelsstoornissen in romp of benen, of problemen met blaas en ontlasting – dit kan wijzen op een centrale beknelling van het ruggenmerg (myelopathie).

Oorzaken van een nekhernia

Een nekhernia kan meerdere oorzaken hebben. Soms ontstaat het geleidelijk, soms door een plotselinge beweging of ongeval. Veelvoorkomende oorzaken zijn:

  • Slijtage van de tussenwervelschijf (versneld door roken of inactiviteit)
  • Plotselinge verkeerde beweging of trauma (zoals een auto-ongeluk)
  • Langdurige statische belasting (bijvoorbeeld gebogen zitten achter laptop)
  • Genetische aanleg (zwakkere structuur van de tussenwervelschijven)
  • Trillings- of schokbelasting (bijvoorbeeld motorrijden of werken met bouwmachines)
  • Roken, dit versnelt het degeneratieproces van het discusweefsel

 

Diagnose van een nekhernia

De arts begint met een intakegesprek en lichamelijk onderzoek. Hierbij worden kracht, gevoel en reflexen getest. Bij aanhoudende of ernstige klachten volgt beeldvormend onderzoek:

  • Anamnese en lichamelijk onderzoek (Spurling-test, kracht-/gevoels-/reflextesten)
  • Beeldvorming bij rode vlaggen of hardnekkige klachten
    • MRI-halswervelkolom (goud-standaard)
    • CT-myelografie bij MRI-contra-indicaties
  • Mogelijke andere oorzaak/diagnose uitsluiten: stenose, instabiliteit, schouderpathologie, perifere zenuw-compressie

 

Hoe ziet de nekhernia-behandeling eruit?

Voor een nekhernia zijn er twee behandelingen, bij ongeveer 90% is een operatie niet nodig. Dit zijn de verschillende behandelingen: 

  1. Conservatief (≈ 90% van de mensen herstelt zonder operatie)
  • Gerichte oefentherapie
  • Pijnbestrijding: Paracetamol, NSAID’s; eventueel kortdurend spier-relaxantia of orale corticosteroïden
  • Educatie & leefstijl: Stop roken, beweegnorm, ergonomisch advies
  1. Invasief
  • Epidurale injectie bij hardnekkige radiculaire pijn
  • Operatie (voor < 10%):
    • Anterior cervical discectomy & fusion (ACDF) – meest gebruikt
    • Prothese (cervicale disc-arthroplastiek) bij jonge, actieve patiënten
    • Posterior foraminotomie bij laterale hernia zonder myelopathie
    • Indicaties: progressief krachtsverlies, myelopathie, onhoudbare pijn ondanks ≥ 6 weken conservatief

Nekhernia prognose en herstel

De vooruitzichten zijn over het algemeen goed:

  • 70 – 90% heeft binnen 6 – 12 weken duidelijke afname van pijn en tintelingen
  • Geleidelijke toename van kracht en functie tot 6 – 12 maanden
  • Na operatie: werk- & sporthervatting meestal binnen 6 – 12 weken, afhankelijk van beroep en herstelstrategie
  • Risico op recidief in dezelfde of aangrenzende discus: 5 – 11%
  • Een actief behandeltraject wat wij aanbieden met aandacht voor een goede houding- en krachtherstel vermindert de kans op terugval aanzienlijk

Wat kunt u zelf doen?

U kunt zelf bijdragen aan het herstel door:

  • Blijf bewegen binnen pijngrens (wandel, rustige fietstocht, lichte huishoudelijke taken)
  • Vermijd lang stilzitten, wissel scherm- en bureauwerk elke 30 min af
  • Doe dagelijks oefeningen (2–3× per dag)
  • Stop met roken, bevordert doorbloeding en discusherstel
  • Slaap-ergonomie: Stevig kussen dat natuurlijke kromming ondersteunt

Ervaringen van patiënten

“Dankzij het rugprogramma van Het Rugcentrum kon ik na acht weken alweer halve dagen werken. De gerichte oefeningen en coaching gaven me vertrouwen in mijn nek.”

– Marieke (42 j.)

“Ik wist niet dat je zelfs met krachtverlies niet per se direct geopereerd hoeft te worden. De stap-voor-stap begeleiding hielp mij volledig herstel te halen zonder snijden.”

– Rogier (55 j.)

 

Nekhernia test

Een nekhernia ontstaat wanneer een tussenwervelschijf in de nek naar buiten uitpuilt en tegen een zenuw aandrukt. Dit kan klachten veroorzaken zoals nekpijn, uitstralende pijn naar de arm of schouder, tintelingen of gevoelloosheid. Herken je deze symptomen en vraag je je af of het om een nekhernia gaat? Er zijn een aantal manieren waarop je zelf een eerste inschatting kunt maken. Let wel: een zelftest geeft slechts een globaal beeld en vervangt nooit een professionele diagnose door een arts.

Typische symptomen om op te letten:

  • Pijn in de nek, vaak met uitstraling naar één arm of schouder
  • Tintelingen, doof gevoel of spierzwakte in arm of hand
  • Verergering van klachten bij bepaalde bewegingen van de nek

Voorzichtig thuis testen
Sommige klinische tests, zoals de Spurling’s test, worden door artsen gebruikt om te beoordelen of zenuwen in de nek bekneld zijn. Hierbij wordt de nek in een bepaalde positie gebracht (zijwaarts gebogen en licht ingedrukt). Als dit de pijn in arm of schouder uitlokt, kan dit wijzen op een nekhernia.

Thuis wordt afgeraden om deze test zelf uit te voeren vanwege het risico op verergering van klachten.

Belangrijk om te weten
Zelftests en online vragenlijsten zijn nuttig als eerste stap, maar ze zijn niet waterdicht. Bij ernstige of aanhoudende klachten, zoals krachtverlies, toenemende pijn, of gevoelloosheid, is het altijd verstandig om een arts of fysiotherapeut te raadplegen voor verder onderzoek en eventueel beeldvorming zoals een MRI.

Kortom: Een nekhernia kun je thuis niet met zekerheid vaststellen, maar door goed op je symptomen te letten en eventueel een online zelftest te doen, krijg je een eerste indruk. Bij twijfel of verergering van klachten is snel medisch advies de beste stap.

Wat mag je niet doen met een nekhernia?


Bij een nekhernia is het belangrijk om bepaalde bewegingen en activiteiten te vermijden die de klachten kunnen verergeren:

  • Vermijd zwaar tillen, plotselinge of krachtige nekbewegingen en langdurig een slechte houding aannemen.
  • Probeer niet te veel te buigen of te draaien met de nek, vooral niet als dit pijn veroorzaakt.
  • Activiteiten waarbij je armen langdurig voor je lichaam houdt of waarbij je nek extra wordt belast, kun je beter vermijden.

 

Is rust goed voor een nekhernia?


Rust nemen kan soms prettig zijn, maar te veel rust is niet bevorderlijk voor het herstel van een nekhernia:

  • Volledige bedrust wordt afgeraden; het is beter om in beweging te blijven en je normale activiteiten zo veel mogelijk voort te zetten.
  • Wissel houdingen af en luister naar je lichaam: als je pijn hebt, neem dan even rust, maar blijf niet de hele dag liggen.
  • Te veel rust kan leiden tot stijfheid en een slechter herstel.

 

Welke vingers tintelen bij een nekhernia?


Tintelingen in de vingers hangen af van welke zenuw in de nek bekneld raakt:

  • Bij een hernia op het niveau van C6 kunnen vooral de duim en wijsvinger tintelen.
  • Een hernia bij C7 veroorzaakt vaak tintelingen in de middelvinger en soms de ringvinger.
  • Ook andere delen van de hand of arm kunnen doof of tintelend aanvoelen, afhankelijk van de locatie van de hernia.

 

Hoe slapen met een nekhernia?


Een goede slaaphouding kan helpen om de klachten van een nekhernia te verminderen:

  • Slaap bij voorkeur op je rug of zij met een stevig kussen dat de nek goed ondersteunt.
  • Vermijd slapen op de buik, omdat dit extra spanning op de nek geeft.
  • Wissel van houding als je pijn of stijfheid voelt en kies een slaaphouding die het meest comfortabel is voor jou.

 

Wat is cervicale stenose?

Cervicale stenose is een aandoening die lijkt op een nekhernia, maar heeft een andere oorzaak en verloop:

  • Het is een vernauwing van het wervelkanaal in de nek, waardoor het ruggenmerg en/of de zenuwen bekneld kunnen raken.
  • Klachten ontstaan vaak geleidelijk en kunnen bestaan uit nekpijn, uitstralende pijn, gevoelloosheid, tintelingen en soms problemen met lopen of coördinatie.
  • In tegenstelling tot een nekhernia, waar vooral een zenuwwortel bekneld raakt, is bij cervicale stenose vaak het ruggenmerg zelf betrokken.